รับมือ 1 สัปดาห์ แรกกับลูกรัก

“แล้วยังไงต่อ”
คำถามนี้อาจเกิดขึ้นกับพ่อแม่มือใหม่หลายราย หลังจากที่พาเจ้าตัวเล็กกลับบ้าน โดยเฉพาะคู่ที่อยู่กันลำพังไม่มีปู่ย่าตายายมาเป็นผู้ช่วย เมื่อลูกหลับแล้ว จะเปิดทีวีดูได้ไหม ลูกจะนอนนานแค่ไหน แล้วเราจะได้หลับเต็มอิ่มอีกไหมในชีวิตนี้? สารพันคำถามถาโถมเข้ามา โดยเฉพาะในช่วงสัปดาห์แรกอาจเป็นช่วงเวลาที่โหดที่สุด ว่าแล้วเพื่อให้พ่อแม่มือใหม่ ผ่านช่วงเวลาพิสูจน์ใจ(และความอึด) นี้ไปได้อย่างไม่ลำบากนัก มาดูกันดีกว่าค่ะว่า ในแต่ละวันคุณต้องเผชิญกับอะไรบ้าง

วันที่ 1 ร่างกาย...ยังไม่ชิน
สำหรับคุณแม่หมาดๆ อาจต้องเผชิญกับความเปลี่ยนแปลงมากหน่อยค่ะ โดยคุณแม่ที่คลอดธรรมชาติอาจมีอาการเจ็บช่องคลอดโดยเฉพาะในเวลานั่ง ดังนั้นควรเตรียมถุงน้ำแข็งไว้ประคบ และควรอาบน้ำอุ่นเพื่อให้บริเวณฝีเย็บนุ่มลง สำหรับคุณแม่ที่ผ่าท้องคลอด ยาแก้ปวดจะช่วยระงับอาการปวดแผลได้ อย่างไรก็ตามแผลจากการผ่าคลอดอาจใช้เวลา 4-6 สัปดาห์กว่าจะหายเป็นปกติ ดังนั้นจึงควรระวังเรื่องการติดเชื้อด้วย หากมีน้ำออกจากแผล มีกลิ่น มีอาการปวดแสบปวดร้อน แผลบวมแดง หรือมีไข้ ควรรีบปรึกษาแพทย์ นอกจากนี้ คุณแม่หลังคลอดส่วนใหญ่อาจมีอาการปวดท้องคล้ายปวดประจำเดือน ซึ่งมาจากการหดตัวกลับสู่ขนาดปกติของมดลูก โดยอาการปวดอาจเพิ่มขึ้นในขณะที่ให้นมลูก ทั้งนี้เป็นเพราะเมื่อให้นมลูก ร่างกายจะหลั่งฮอร์โมนออกซิโทซิน ซึ่งไปกระตุ้นการหดตัวของมดลูก           

คุณควรเตรียมผ้าอนามัยไว้ให้พร้อมอยู่เสมอ เพราะหลังคลอดร่างกายของคุณแม่จะขับของเหลวอันประกอบไปด้วยเลือด เมือก และเนื้อเยื่อของรกที่หลงเหลืออยู่ออกมาจากช่องคลอด นอกจากนี้คุณอาจประสบปัญหาทางเดินปัสสาวะอักเสบ หรือริดสีดวงทวาร ซึ่งการขมิบกล้ามเนื้อรอบช่องคลอดจะช่วยบรรเทาอาการได้ คุณควรเคลื่อนไหวร่างกายด้วยการเดินไปเดินมา ดื่มน้ำมากๆ ป้องกันท้องผูก หากรู้สึกเจ็บขณะปัสสาวะควรปรึกษาแพทย์

วันที่ 2 ตัวเหลือง...เรื่องธรรมชาติ
อาการตัวเหลืองในทารกเกิดจากสารที่มีชื่อว่า บิลิรูบิน (Bilirubin) ซึ่งเป็นสารที่มีสีเหลืองโดยจะอยู่ทั้งในกระแสเลือด และแทรกตามเนื้อเยื่อต่างๆ มักจะเกิดขึ้นหลังทารกคลอดประมาณ 3-5 วัน และมักจะหายได้เอง อย่างไรก็ตามหากไม่ได้รับการดูแลจากแพทย์อาการตัวเหลืองอาจส่งผลต่อสมองของทารก ดังนั้น แพทย์จึงมักนัดตรวจภาวะตัวเหลือง ประมาณ 2 วันหลังจากกลับบ้านไปแล้ว อย่างไรก็ตาม หากลูกมีภาวะตัวเหลือง และร้องไห้งอแง ตื่นยาก หรือไม่ยอมดูดนม ควรปรึกษาแพทย์

วันที่ 3 ให้นม ไม่ง่ายเหมือนซื้อขนมนะจ๊ะ
หากคุณเคยได้ยินเพื่อนผู้มีประสบการณ์เล่าว่าพวกเธอชื่นชอบการให้นมลูก นั่นอาจไม่ได้หมายถึงสัปดาห์แรกของการให้นมค่ะ เพราะช่วงเวลานี้เป็นช่วงเวลาที่ยากลำบากที่สุดก็ว่าได้ แม้ว่าคุณจะให้นมลูกถูกวิธี น้ำนมไหลคล่อง แต่อาการเจ็บขณะให้นม และอาการคัดตึงเต้านมนั้นเป็นสิ่งที่แม่ทุกคนต้องเผชิญโดยเฉพาะช่วง 1-2 สัปดาห์แรก

วันที่ 4 อยู่ดีๆ ก็อยากร้องไห้
ถึงแม้ว่าลูกจะแข็งแรงสมบูรณ์ดี แต่ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดก็อาจทำให้คุณรู้สึกหดหู่ไม่ได้ เพราะในช่วงหลังคลอดนี้ฮอร์โมนในร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก คล้ายกับรถไฟเหาะตีลังกาอย่างไรอย่างนั้น จึงอย่าแปลกใจหากอยู่ดีๆ คุณเกิดอยากร้องไห้ขึ้นมาโดยไม่มีเหตุผล เป็นเรื่องธรรมดาหากคุณยังไม่รู้สึกผูกพันกับเจ้าตัวน้อยเท่าที่ควร หรือกังวลว่าจะดูแลลูกน้อยได้ดีหรือเปล่า การทำหน้าที่พ่อแม่ในทุกๆ วันจะช่วยทำให้คุณมีความมั่นใจมากขึ้น ขณะเดียวกันก็จะทำให้คุณรู้สึกผูกพันกับลูกเพิ่มขึ้นด้วย อย่างไรก็ตาม หากความกังวล และซึมเศร้าของคุณเพิ่มมากขึ้นๆ แทนที่จะลดลงควรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำ

วันที่ 5 อยากหลับตา และนอนหลับชั่วนิรันดร์
เมื่อเข้าสู่วันที่ 5 ของชีวิตการเป็นพ่อแม่เต็มตัว คุณจะเริ่มรู้สึกอ่อนเพลียจากการนอนหลับไม่เพียงพอ แม้ว่าเริ่มแรกคุณจะเต็มไปด้วยความกระตือรือร้น เพราะเห่อลูกคนใหม่ แต่หลังจากผ่านไป 2-3 วัน คุณจะค่อยๆ พบว่าการต้องตื่นลืมตากลางดึกนั้น ไม่ใช่เรื่องเล่นๆ อีกต่อไป ไหนจะต้องให้นมทุก 2ชั่วโมง เช้าขึ้นมาก็ต้องพาลูกไปหาหมอตามนัด พ่อแม่มือใหม่เริ่มกลายเป็นแพนด้าขอบตาคล้ำ เนื่องจากนอนไม่พอ เพื่อแก้ปัญหานี้ สิ่งที่คุณทำได้คือ นอนทุกครั้งเมื่อมีโอกาส แม้จะแค่ 20 นาที แต่ก็ดีกว่าไม่ได้นอน จริงไหมคะ?

วันที่ 6 เปิดบ้านรกๆ รับแขก?
เพื่อนๆ ญาติพี่น้อง อาจทยอยส่งข้อความแสดงความยินดี ตามมาด้วยการเอ่ยถามว่า สะดวกจะให้ไปเยี่ยมหลานได้เมื่อไร แน่นอนว่าทุกคนหวังดี แต่การเปิดบ้าน(รกๆ)ต้อนรับทุกคน คงเป็นไปไม่ได้ ไหนจะสภาพร่างกายที่ทรุดโทรมของคุณทั้งคู่ ว่าแล้วควรตกลงกันว่าในช่วงสัปดาห์แรกนี้ อาจเป็นเวลาของครอบครัว และคนสนิทจริงๆ เท่านั้น เป็นเรื่องที่ยอมรับได้หากคุณจะรู้สึกไม่อยากรับแขก ในช่วงสัปดาห์แรกหลังคลอด แต่ทั้งนี้ควรสื่อสารให้เพื่อนๆ เข้าใจ และเมื่อคุณพร้อมเมื่อไร ก็ไม่สายเกินไปสำหรับกำลังใจ และการแสดงความยินดี

วันที่ 7 ทำสำเร็จแล้วจ๊ะ
ยินดีด้วยค่ะ คุณกำลังจะผ่านสัปดาห์แรกที่หฤโหดที่สุดสัปดาห์หนึ่งในชีวิต อาการตัวเหลืองของลูกหายไปแล้ว แผลผ่าคลอดค่อยๆ ดีขึ้น คุณจะได้นอนหลับเต็มอิ่มภายในไม่เกินหนึ่งเดือนจากนี้ และคุณกำลังจะเปลี่ยนจากพ่อแม่มือใหม่ เป็นพ่อแม่มือโปร ที่บอกใครต่อใครว่าการเลี้ยงลูกเป็นสิ่งที่พิเศษที่สุดในชีวิตขนาดไหน...เมื่อผ่านพ้นสัปดาห์แรกไปได้