รอยปื้นขาวในเด็ก อาจไม่ใช่กลากน้ำนมอย่างที่คิด

น้องอันนา อายุ 5 ปี มีผื่นวงขาวที่ใบหน้า ลำตัวด้านหลัง รักแร้ ขา และก้น ตั้งแต่อายุ 2 ปี ไม่มีอาการคัน คุณแม่พาไปพบคุณหมอ ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นกลากน้ำนม ทาผลิตภัณฑ์บำรุงผิว ครีมกันแดดและยา หลีกเลี่ยงแสงแดดแต่อาการทรงๆ ไม่ดีขึ้น ช่วง 3 เดือนที่ผ่านมาผื่นบริเวณต้นขาขยายใหญ่ขึ้นจึงพามาตรวจอีกครั้ง

เนื่องจากผื่นของน้องอันนานอกจากที่ใบหน้ายังพบบริเวณรักแร้ขา และก้น และไม่ตอบสนองการรักษาโดยใช้ยาทา คุณหมอจึงขอตรวจชิ้นเนื้อ ทำ skin biopsy ผลชิ้นเนื้อเข้าได้กับโรคมะเร็งผิวหนังชนิดมัยโคซีส ฟังกอยดีส น้องอันนาได้รับการรักษาในโรงพยาบาล ตรวจเลือด ตรวจการทำงานของ ตับ ไต เอกซเรย์ปอด ตรวจรอยโรคในไขกระดูก ตรวจการกระจายของมะเร็งไปยังต่อมน้ำเหลือง น้องเป็นมะเร็งระยะแรก รักษาโดยการทายา ร่วมกับการฉายแสงอัลตราไวโอเลตผื่นวงขาวในเด็กพบได้ค่อนข้างบ่อยในคลินิกผิวหนัง พบได้ในหลายๆ โรค เช่น กลากน้ำนม เกลื้อน ด่างขาว pityriasislichenoideschronica ปาน และในโรค Hypomelanosis of ito ผื่นบางชนิดรักษาได้ บางชนิดรักษาไม่หาย

กลากน้ำนม
เป็นผื่นผิวหนังอักเสบที่พบได้บ่อยในเด็กส่วนใหญ่ผื่นมักพบบริเวณใบหน้า พบได้น้อยบริเวณลำตัวต้นแขน และขา ปัจจุบันไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด ผื่นมีลักษณะเป็นวงขาว ขอบเขตไม่ชัดเจน มีขุยบางๆ และไม่คัน การรักษาโดยให้ยาสเตียรอยด์ชนิดอ่อน หรือยาทากลุ่ม calcineurininhibitors ร่วมกันการทาครีมกันแดด ผื่นอาจหายได้เอง หรือเป็นๆ หายๆ นานหลายเดือน

โรคมะเร็งผิวหนังชนิดมัยโคซีสฟังกอยดีส
(Mycosis fungoides หรือ MF) เป็นมะเร็งต่อมน้ำเหลืองชนิดที่พบได้บ่อยที่สุดใน Cutaneous T-cell lymphoma (มะเร็งต่อมน้ำเหลืองที่มีจุดเริ่มต้นที่ระบบภูมิคุ้มกันที่ผิวหนัง) ซึ่งพบได้บ่อยในผู้สูงอายุ อายุ 55-60 ปี ในเด็กพบได้น้อยมะเร็งผิวหนังชนิดมัยโคซีส ฟังกอยดีส ผื่นมีหลายลักษณะ MF ชนิดที่มีอาการเริ่มแรกเป็นผื่นวงสีขาว (Hypopigmented MF) มักพบบริเวณลำตัว แขน ขา ก้นเนื่องจากผื่นใน MF มีหลายแบบวินิจฉัยจากลักษณะผื่น ผลการตรวจชิ้นเนื้อ และการตรวจทางระบบภูมิคุ้มกัน การรักษาทำได้หลายวิธีขึ้นกับชนิด ขนาด และตำแหน่ง เช่น ทายาสเตียรอยด์ การฉายแสงอัลตราไวโอเลตบีการฉายแสงอัลตราไวโอเลตเอร่วมกับสารเคมี (PUVA therapy)มะเร็งผิวหนังชนิดมัยโคซีส ฟังกอยดีส ชนิดผื่นวงสีขาว(Hypopigmented MF) เป็นชนิดที่มีการดำเนินโรคช้า ค่อยเป็นค่อยไปส่วนใหญ่พยากรณ์โรคดี

ด่างขาว
ผื่นสีขาว มีขอบเขตชัดเจน เป็นได้ทุกตำแหน่งในร่างกายปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด เชื่อว่าเกิดจากหลายปัจจัย เช่น พันธุกรรม ระบบออโตอิมมูน ทำให้เซลล์สร้างเม็ดสีหรือเมลาโนไซด์ถูกทำลาย รักษาได้ด้วยการทายาสเตียรอยด์ ยากลุ่ม calcineurin inhibitor การฉายแสงอัลตราไวโอเลต excimer laser หรือการทำผ่าตัดปลูกถ่ายผิวหนัง

เกลื้อน
เป็นการติดเชื้อยีสต์ ผื่นลักษณะเป็นวงขาวจางชมพู หรือน้ำตาลอ่อน ขอบชัด บริเวณใบหน้า ลำตัว รักแร้ช่วงที่อากาศร้อน ความชื้นในอากาศสูงจะกระตุ้นให้เชื้อโรคเจริญได้ดีขึ้น รักษาได้ด้วยการทายา และ/หรือรับประทานยาเชื้อราผื่นจะเป็นๆ หายๆ

โดยทั่วไปเรามักจะเข้าใจว่า มะเร็งผิวหนังพบในไฝ ปานขี้แมลงวัน ที่มีการเปลี่ยนแปลงของขนาด สี และรูปร่าง แต่มะเร็งผิวหนังชนิดมัยโคซีส ฟังกอยดีสพบในเด็กได้ด้วย อาการเริ่มแรกผื่นเป็นวงขาวทำให้การวินิจฉัยอาจล่าช้า เนื่องจากผื่นมีลักษณะคล้ายกับผื่นที่พบในกลากน้ำนมหากลูกมีผื่นเรื้อรัง ลามไปบริเวณอื่นของร่างกาย รักษาทายาไม่ดีขึ้นอย่าคิดว่าเป็นกลากหรือเกลื้อนน้ำนม งดตากแดดก็จะหายได้เอง แนะนำให้ไปพบแพทย์เพราะมีโอกาสที่อาจเป็นมะเร็งผิวหนังได้ ถึงแม้โรคนี้จะพบน้อยมากก็ตาม